Innuttaasut amerlassusaat ineriartornerallu

Kalaallit Nunaat (1. januar 2014) 56.282-nik inoqarpoq, innuttaasut ataatsimut amerlassusaat ukiut kingulliit 20-it ingerlaneranni 56.000+/- 1000-nik amerlassuseqartarsimapput. Ukiut 20-it taakku ingerlaneranni innuttaasut annikitsuinnarmik amerliartorsimapput. 2005-ip tungaanut inuit amerliartuaarusaarsimapput, kisianni maanna kisitsisit takutippaat inuit ikiliartulersimasut, inuillu annikikkaluamik ikiliartuaaginnarnissaat naatsorsuutigineqarpoq.

 

Takussutissiaq 1.1. Innuttaasut inunngorfiinut immikkoortiterlugit

	1980	1985	1990	1995	2000	2005	2010	2014
Katillugit	49.647	52.791	55.403	55.732	56.110	56.972	56.452	56.282
Kalaallit Nunaanni inuusimasut	40.959	43.602	46.151	48.412	49.358	50.275	50.226	50.157
Kalaallit Nunaata avataani inuusimasut	8.688	9.189	9.252	7.320	6.752	6.697	6.226	6.125

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik http://bank.stat.gl/benst1

 

Innuttaasut amerlassusaat amerliartornerallu inunngortut amerlassusaasa allanngorarnerannik, toqusut amerlassusaannik, nunatsinnut nutserartut nunatsinnillu nuuttut amerlassusaannik tunngaveqartumik aallaaveqartarput. Ukiumut ajoratik inunngortut toqusullu amerlassusaasa assigiinngissusaat tassaavoq inunngortut amerlanerussutaat. Nunatsinniit aallarartut tikerartunit amerlanerugaangata nutsernerit akuersaarnartutut oqaatigisarpavut imaluunniit nunatsinnut nutserartut akuersaarnanngitsutut oqaatigisarlugit. Tikartakkami 1.1-mi takutinneqarpoq 1950-miit ukiumut inuit amerliartornerat, inunngortut amerlanerussutaat taamalu aallarartut amerlanerussutaat. Takuneqarsinnaavoq piffik tamakkivillugu inunngortut amerlanerussutaat ukiumut annertuumik allanngoranngitsut akerlianilli aallarartut annertumik allannguuteqartarnerat. Tassa imaappoq ukiumoortunik innuttaasut  amerlassusaasa allannguutaat, nutsernerit pissusaannik siullermik nassuiaatissaaqartarpoq.

 

Titartagaq 1.1. Innuttaasut amerliartornerat, inunngortut amerliartuutaasut aammalu nuuttartut

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, http://bank.stat.gl/bensat1

 

Inunngortut amerliartuutaasut 1960-ikkut aallartinneranni malunnavissumik amerlapput, piffissami pineqartumi kinguaassiorsinnaassuseqarnerup malunnavissumik qaffasissusia. Ukiorpaalunnguit ingerlaneranni kinguaassiorsinnaassuseqarnerup qaffasissusia affaannanngorpoq, ukiumut inunngortut affaannanngorlutik. Oqaatigineqartarpoq ”ukiut inunngorfiunerpaasut” 1960-ikkunni pisut. Taakku ukiut inunngorfiunerpaasut 1950-ikkunnit 1970-ikkunnillu marloriaammik inunngortunit amerlanerupput. Ukiut inunngorfiunerpaasut kingorna innuttaasut utoqqaassusiisa agguarnerinut allanngornerujussuarnik pilersitsipput, taamatullu tamanna takuneqarsinnaalluni innuttaasut amerlassusaannut pyramidiliami. 1960-ikkunni inunngortut 2014-mi 44-niit 54-nut ukioqarput, ukiuni taakkunani inuusut ukiut qulit qaangiuppata utoqqalinersiaqalertussaassapput.

 

Titartagaq 1.2. 2014-mi innuttaasut amerlassusaannut pyramidi

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, http://bank.stat.gl/benst1